به گزارش خبرگزاری«حوزه» از تهران، حجت الاسلام والمسلمین احمد مبلغی، در مراسم معارفه دانشجویان شیعه و سنی جدید دانشگاه مذاهب اسلامی، طی سخنانی، گفت: دانشجویان جدید، نسل جدید دانشگاه هستند. اصولاً در تحول نسلی، طراوت و شادابی به محیط دانشگاهی، تزریق میشود. هر تبدل و جدیدی روحیه و نشاط خاص شاداب کنندهای را با خود همراه دارد. به همین خاطر، جلسه معارفه دانشگاه با دانشجویان جدید جالب است.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی با بیان این نکته که نسبت به دانشگاه از سه زاویه گذشته، وضع فعلی و آینده دانشگاه میتوان صحبت کرد، افزود: شاید در مورد گذشته و وضع کنونی زیاد صحبت شده باشد. دست کم در امتداد حضورتان در دانشگاه، جلساتی که برگزار میشود و مکتوباتی که در اختیار قرار میگیرد بیشتر میتوانید در مورد گذشته و وضع فعلی دانشگاه آگاه شوید.
وی ادامه داد: شما جدید و نو هستید و بوی طراوتِ جدید بودن از شما میآید بنابراین خوب است که نگاهمان را از گذشتهای که تکرار شده و امکانات خوبی را فراهم کرده است منصرف کرده و منعطف به آینده کنیم. آنچه بیشتر باید دانشگاه به سمت آن برود یا لااقل در آینده به آن تمرکز کند بحث «همزیستی» در جامعه اسلامی است.
فقدان «همزیستی اسلامی»
عضو خبرگان رهبری با اشاره به اینکه آنچه در چند سال اخیر مشکلاتی را برای اسلام، امت اسلامی و اتباع مذاهب آفریده است فقدان همزیستی اسلامی است، اظهار داشت: آنچه معقول است تحقق پیدا کند بدون اینکه مذاهب حدود و قلمرو خود را از دست بدهند و هر مذهب سرجای خود، با آداب و افکار خود و اندیشههای خود باقی بماند، «همزیستی اسلامی» است. به همین جهت خوب است این دانشگاه با توجه به اهمیت همزیستی، دانشهای خود را با محوریت «تعایش اسلامی» باز نگری و باز سازی کند.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی خاطرنشان کرد: آنچه را به عنوان دانش و رشتههای موجود در اختیار داریم باید با محوریت همزیستی بازسازی کرده و به سامان جدیدتری دربیاوریم؛ یعنی باید ببینیم از فقه چه گزارهها، اندیشهها و معرفتهایی را باید ایجاد کرده و تحقق ببخشیم تا فقه ما «فقهِ تعایش سازی» گردد که نه تنها مزاحمتی و مشکلاتی را برای تعایش اسلامی ایجاد نکند (که خیلی وقتها هم میکند و خیلیها با استناد بر پارهای از اشکالات و کاستی و فتواهای فقهی اختلاف را در امت اسلامی ایجاد میکنند)، بلکه فراتر فقه را رو به سمت تعایش قرار داده و ظرفیت نهفته در فقه را شناسایی و آن را در جهت تولید معرفت فقهی برای تحقق تعایش اسلامی فعال کنیم.
وی ادامه داد: اتفاقاً در این زمینه نیاز زیادی به فقه داریم. زیرا فقه علم دستور، علم بایدها و نبایدها، علم حلال و حرامها، علم جامعه، روابط اجتماعی و مناسبات اجتماعی است. فقه باید اینها را تعریف کند، در این زمینه فتوا دهد و بگوید جامعه باید چگونه باشد، موارد حلال و حرام را مشخص کرده و بگوید چه چیزهایی خوب است که انجام بگیرد. تعایش را محور قرار بدهد و هرچه برای همزیستی اسلامی است را فقه باید بیان کند. در واقع غیر از فقه نمیشود و اگر فقه به میدان نیاید با چه دانشی میشود این مناسبت را تنظیم کرد؟
نقش ممتاز و بیبدیل علم فقه در تحقق تعایش اسلامی
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی با تاکید بر نقش علم فقه در تحقق تعایش اسلامی، بیان داشت: کسی که احساس میکند، واجب است تفرقه کند، بدون اینکه خودش بفهمد، از همین فقه ارتزاق میکند ولو اینکه یک گزاره غلط و فتوای نادرست در ذهن او شکل گرفته است. فقه باید به این میدان بیاید البته نظریه تعایش هم باید پیشاپیش و قبل از اینکه ورود فقهی صورت بگیرد، باید انجام بگیرد.
باید دانش کلام را در مسیر همزیستی و معرفت تعایشی ببریم
وی با بیان اینکه دانش کلام هم همینطور است و میتواند با این محوریت خود را بازسازی کند، گفت: دانشگاه مذاهب اسلامی باید بر روی این پروژه کار خود را شروع کند تا بدانیم چگونه میتوانیم کلام را در مسیر همزیستی و معرفت تعایشی ببریم. کلام را باید به این سمت آورده و معنای جدید به آن بدهیم.
عضو مجلس خبرگان رهبری افزود: بخشی از کلام، انسانشناسی است و بخشی از انسانشناسی جامعه انسانی است. بنابراین کلام باید در این زمینه آمده و تولید معرفت کند. اما ما این کار را نکردهایم و آن را به حال خود رها کردهایم.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی تصریح کرد: دانشها و رشتههایی که در این دانشگاه حضور ندارند هم باید بیایند و در مورد همزیستی اسلامی مطالعه کنند. ما امروز به تاسیس مطالعات جامعهشناختی یا آینده پژوهی و علوم سیاسی، رسانه و هویت اجتماعی نیاز داریم و باید این رشتهها ایجاد شود. باید دانشها و رشتههایی که وجود ندارند را برای این منظور شناسایی کنیم.
رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی گفت: آنچه ضرورت دارد این دانشگاه به سمت آن برود و هر چه فوت فرصت کند عقب مانده و از رسالت خود دور خواهد ماند، محور «همزیستی اسلامی» است. که باید آن را تعریف کنیم و دانشهای اسلامی را پیرامون این همزیستی فعال کرده و به حرکت در بیاوریم. زیرا وقتی بحث فرهنگ هم مطرح میشود مجموعه ارزشهای همزیستی جامعه امت محور دنبال شود یا وقتی بحث تمدن میشود از تمدن با محور هنزیستی امت سخن به میان آید.
وی خاطرنشان ساخت: اگر همه چیز براساس این محور شکل بگیرد، دانشگاه به درستی در مسیر خود قرار میگیرد. اتفاقاً اگر این حوزه فراخ و پر از حقیقت، اصول و معرفت که بر زمین گذاشته شده، نادیده گرفته شده و فعال نشده است، بر جامعه اسلامی تزریق شود دیگر نه از تعصب، نه از طائفهگری و از روابط خشن تبدیل شده به کشتار و قتل انسانها خبری نخواهد شد.
توصیف رهبری از دانشگاه مذاهب
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی در پایان با اشاره به رهنمودها و فرمایشات مقام معظم رهبری درباره دانشگاه مذاهب اسلامی، افزود: باید در این دانشگاه فرمایشات اولیه معظم له را ولو به صورت اجمال ارائه کردن، در دستور کار قرار بدهیم. ایشان جملهای در رابطه با دانشگاه مذاهب دارند به این مضمون که میفرمایند این دانشگاه نوعی تمرین همزیستی است. این همزیستی باید یک محور شود و دانشگاه به این سمت میتواند برود